کم خونی فقر آهن

کم خونی آپلاستیک

این کم خونی نادر و کشنده در شرایطی رخ می دهد که بدن به اندازه کافی گلبول قرمز تولید نکند. علل کم خونی آپلاستیک شامل عفونت ها، مصرف داروهای خاص، بیماری های خود ایمنی و قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی است.

کم خونی های مرتبط با بیماری مغز استخوان

 بیماری هایی از جمله سرطان خون و میلوفیبروز می تواند با تأثیر بر تولید سلولهای خون در مغز استخوان سبب بروز کم خونی شوند.

کم خونی همولیتیک

 این نوع کم خونی هنگامی ایجاد می شود که گلبول های قرمز خون سریعتر از زمانی که باید فعالیت خود را به صورت طبیعی از دست بدهند، از بین بروند و در این شرایط مغز استخوان نمیتواند با سرعت مناسب آنها را با سلولهای جدیدجایگزین کند. برخی از بیماری های خونی باعث از بین رفتن گلبول های قرمز می شود. چنین شرایطی به دلیل مشکلات ژنتیکی و یا ابتلا به برخی بیمارها ایجاد می گردد.

کم‌خونی داسی شکل (Sickle cell anemia)  

این بیماری یک مشکل ارثی است که این نوع کم خونی همولیتیک را ایجاد می نماید. این بیماری به دلیل نقصان ژنتیکی هموگلوبین ساخته شده سبب تولید گلبولهای قرمز می شود که شکل هلالی یا داسی داشته و غیر طبیعی هستند. این گلبول های با شکل نامتعارف به صورت زودرس می میرند و در نتیجه کمبود مزمن گلبولهای قرمز ایجاد می شود.

علائم کم خونی خطرناک

پیشرفت کم خونی خطرناک معمولاً آهسته است. تشخیص علائم ممکن است دشوار باشد زیرا ممکن است به عدم احساس خوب عادت کرده باشید.

علائم رایج عبارتند از:

• خستگی
• ضعف
• سردرد
• درد قفسه سینه
• کاهش وزن
• پوست رنگپریده

کم خونی فقر آهن

کم خونی فقر آهن در حالتی ایجاد می گردد که خون فاقد گلبول قرمز سالم کافی باشد. کم خونی فقر آهن به دلیل کمبود آهن در بدن رخ می دهد. در اثر کمبود آهن، بدن نمی تواند به اندازه کافی هموگلوبین تولید نماید. هموگلوبین در گلبول های قرمز برای حمل اکسیژن مورد نیاز است.

علائم

در ابتدا ، کم خونی فقر آهن می تواند خفیف باشدو علائمی نداشته باشد. اما در اثر ادامه کمبود آهن و کم خونی حاصل از آن انواعی از علائم بروز می یابد که در زیر آمده است:

• خستگی شدید
• ضعف
• رنگ پریدگی
• درد قفسه سینه ، ضربان سریع قلب یا تنگی نفس
• سردرد و سرگیجه
• سردی دست ها و پاها
• التهاب یا درد زبان
• ناخن های شکننده
• هوس غیرمعمول برای مواد غیر مغذی، مانند یخ، خاک یا نشاسته
• اشتهای ضعیف، به ویژه در نوزادان و کودکانی که کم خونی فقر آهن دارند

اگر به اندازه کافی آهن مصرف نشود، و یا آهن زیادی از دست داده شود، بدن نمی تواند به اندازه کافی هموگلوبین تولید کند، و این شرایط در نهایت به کم خونی فقر آهن منتج می شود.

علل کم خونی فقر آهن

• خونریزی
• کمبود آهن در رژیم غذایی
• عدم جذب آهن
• بارداری

تشخیص

انواعی از تست های آزمایشگاهی در تشخیص کم خونی ها درخواست می گردند.

• اندازه و رنگ گلبولهای قرمز: با کم خونی فقر آهن، گلبول های قرمز کوچکتر و از نظر رنگ طبیعی کمرنگ تر هستند.
• هماتوکریت: هماتوکریت در واقع درصد گلبول های قرمز از حجم خون است.
• سطح پایین هموگلوبین: سطوح پایین هموگلوبین نشانگر کم خونی است.
• فریتین: این پروتئین در ذخیره آهن در بدن نقش دارد و سطح پایین فریتین معمولاً حاکی از کم بودن آهن ذخیره شده است.

برای کمبود آهن چه بخوریم

مصرف غذاهای سرشار از آهن خطر ابتلا به کم خونی فقر آهن را کاهش می دهند.

• انواع گوشت قرمز و سفید
• غذای دریایی
• لوبیا
• سبزیجات برگ سبز تیره مانند اسفناج
• میوه های خشک مانند کشمش و زردآلو
• غلات ، غلات و ماکارونی غنی از آهن
• نخود فرنگی

به هر حال محتوای آهن در انواع گوشت ها بسیار بیشتر از سایر منابع می باشد.مصرف غذاهای حاوی ویتامین C سبب تقویت جذب آهن می گردد.

درمان فقر آهن

از مکمل های آهن با توصیه پزشک می توان استفاده کرد.

• توصیه می شود که قرص های آهن با شکم خالی مصرف شود.
• بهتر است همراه با داروهای کاهش دهنده اسید معده آهن مصرف نشود.
• مصرف همزمان قرص های آهن و ویتامین C اثر مناسبتری دارد، چرا که ویتامین C باعث جذب آهن می شود.
• مکمل های آهن می توانند باعث یبوست شوند.

آیا فقر آهن خطرناک است

کم خونی خفیف فقر آهن معمولاً عوارضی ایجاد نمی کند. با این حال، اگر کم خونی ناشی از فقر آهن درمان نشود، می تواند شدید شود و منجر به مشکلات سلامتی شود، از جمله موارد زیر:·        مشکلات قلبی·        مشکلات دوران بارداری·        مشکلات رشد

علائم کم خونی در بدن زنان

شایع ترین نوع کم خونی در سراسر جهان، کم خونی فقر آهن است که ناشی از کمبود آهن است. زنان به دلایل مختلف (از جمله قاعدگی، بارداری و زایمان)به خصوص احتمال ابتلا به این نوع کم خونی را دارند. علائم این کم خونی در بالا ذکر شده است.