بیماری کم خونی
بیماری کم خونی، از عمومی ترین بیماری های خونی است که در اثر کاهش تعداد گلبول های قرمز یا کم بودن مقدار هموگلوبین در این گلبول ها به وجود می آید.
انواع بیماری کم خونی
لازم به ذکر است کم خونی انواع مختلفی دارد که در ادامه به معرفی نمونه های مختلف آن می پردازیم.
کم خونی ناشی از دفع خون:
در این حالت بدن بعد از یک خونریزی شدید، به دلیل از دست دادن خون زیاد، دچار عارضه کم خونی می گردد.
کم خونی آپلاستیک:
کم خونی آپلاستیک نوع نادری از کم خونی است و به دلیل تولید نشدن به اندازه گلبول های قرمز در بدن و عملکرد غیرطبیعی مغز استخوان به وجود می آید.
از آن جا که این امر بر گلبول های سفید نیز تاثیر می گذارد، از این رو خطر بروز عفونت ها و خونریزی های غیر قابل توقف ایجاد می شود. به عنوان نمونه کم خونی آپلاستیک در میان افرادی که در معرض تشعشع گاما قرار گرفته اند، شیوع بیشتری دارد.
کم خونی مگالوپلاستیک:
کم خونی مگالوپلاستیک در ازای فقر بدن نسبت به ویتامینB12 ، اسید فولیک و فاکتور داخلی مخاط معده به وجود می آید.
کم خونی داسی شکل:
در این نوع از کم خونی گلبول های قرمز پر رنگ و داسی شکل شده اند و در این حالت گلبول های قرمز خون، ظاهر قرصی شکل و طبیعی خود را از دست داده و هلالی شکل می شوند. در کم خونی داسی شکل، خون حالتی لغزنده پیدا کرده، گلبول های قرمز معمولا بهم می چسبند و مسیر رگ ها بسته می شود. در نتیجه اکسیژن کافی به بافت ها نرسیده و شخص به کم خونی شدید دچار می شود.
لازم به ذکر است، برخی کم خونی ها، از دسته بیماری های کم خونی ارثی شناخته شده است. به طوری که اگر در خانواده ای سابقه بیماری خونی وجود داشته باشد، احتمال ابتلا به آن در افراد دیگر نیز افزایش می یابد. نوع دیگری از کم خونی ارثی تالاسمی است. تالاسمی زمانی بروز می کند که بدن ژنهای ویژه ای را از دست داده، یا ژنهای غیر طبیعی مختلف از والدین به کودک ارث می رسد که در نحوه تولید هموگلوبین تاثیر منفی خواهد گذاشت.
کم خونی در اثر بیماری های نهفته:
برخی از بیماری ها در تولید گلبول های قرمز خونی در بدن، اختلال ایجاد می کنند. برای مثال، افراد مبتلا به بیماری های کلیوی به ویژه بیمارانی که دیالیز می شوند در معرض ابتلا به کم خونی قرار دارند. زیرا کلیه های این بیماران قادر به ترشح هورمون های کافی برای تولید گلبول های خونی نبوده و در هنگام دیالیز هم آهن از دست می دهند.
عوارض ناشی از کم خونی
در تمام انواع کم خونی بافت های بدن، به دلیل کمبود اکسیژن دچار آسیب می شوند، البته این عوارض در قسمت ماهیچه ها و مغز بیشتر نمایان می شود.
باید به این نکته توجه داشت، برای پیشگیری از بیماری کم خونی بهتر است افراد تغذیه مناسبی داشته باشند، زیرا کم خونی ممکن است ناشی از کمبود آهن در زنجیره غذایی به وجود آید. در این حالت گلبول های قرمز به تعداد عادی وجود دارند اما در آن ها مقدار هموگلوبین کم است. این نوع کم خونی در کودکان بیشتر از بزرگسالان رواج دارد. علائم این نوع کم خونی رنگ پریدگی و زود خسته شدن است. خوردن غذاهای آهن دار مانند جگر ، گوشت و سبزیجات و مصرف داروهای آهن دار در درمان آن موثرترند.