تیروئید ،غده کوچک و پروانه ای شکل است که در وسط و قسمت تحتانی گردن قرار دارد. وظیفه اصلی این غده، کنترل متابولیسم بدن است .تیروئید به منظور کنترل متابولیسم، هورمون های T4 و T3 را تولید می کند و مقدار مصرف انرژی را به سلول های بدن ارسال می کند.کنترل و ردیابی مقدار هورمون تیروئید در جریان خون بواسطه غده هیپوفیزانجام می شود.
غده هیپوفیز که در مرکز جمجمه زیر مغز قرار دارد، فقدان این هورمون یا افزایش سطح هورمون های تیروئید را احساس می کند، هورمون TSH را تنظیم کرده و آن را برای تیروئید مخابره می کند.
انواع بیماری های تیروئید
غده تیروئید، هورمون های تیروکسین (T4) و تریودوتیرونیون (T3) را آزاد میکند که باعث افزایش میزان اکسیژن بدن می شود و سلول ها را برای تولید پروتئین های جدید تحریک می کند .معمولا هنگامی که سطح هورمون تیروئید در بدن زیاد شود، تولید TSH متوقف می شود که این امر به نوبه خود تیروئید را از تولید بیشتر T3 و T4 منع می کند .هنگامی که غده تیروئید کم تحرک شود به کم کاری تیروئید و هنگامی که تحرک آن زیادی یا بیش فعال شود به پرکاری تیروئید معروف است .انواع سرطان نیز ممکن است در غده تیروئید ایجاد شود .
علل بیماری های تیروئید
همانطور که گفته شد بیماری های تیروئید می تواند کم کاری تیروئید، پرکاری تیروئید و سرطان های تیروئید باشد.
علت کم کاری تیروئید
- سطح نامناسب TSH یا در اثر مشکلاتی که در غده تیروئید ایجاد می شودمیتواند ناشی از بیماری کم کاری تیروئید باشد.
- تیروئیدیت هاشیموتو که یک بیماری خود ایمنی است که شایع ترین علت کم کاری تیروئید می باشد.
- برداشتن توسط جراحی و برخی داروهای خاص.
- از دیگر دلایل کم کاری تیروئید می توان به مشکلات هیپوتالاموس، هیپوفیز ، و کمبود ید در بدن اشاره نمود . برخی از نوزادان نیز با کم کاری تیروئید متولد می شوند که به این حالت کم کاری تیروئید مادرزادی گفته می شود .
علت پرکاری تیروئید
دلایل مختلفی برای پرکاری تیروئید وجود دارد .
- بیماری گریوس شایع ترین علت پرکاری تیروئید است.
- نوع دیگری از پرکاری تیروئید به گواتر سمی یا آدنوم سمی تیروئید معروف است .
- پرکاری تیروئید ثانویه هنگامی ایجاد می شود که غده هیپوفیز TSH بیش از حد ایجاد کند و منجر به تحریک مداوم غده تیروئید شود .
- تومور هیپوفیز ممکن است باعث افزایش سطح TSH شود.
- یکی دیگر از دلایل احتمالی پرکاری تیروئید بیماری به نام تیروئیدیت است.
سرطان های تیروئید
چهار نوع سرطان تیروئید وجود دارد که شامل سرطان پاپیلری ، فولیکولی ، آناپلاستیک و مدولاری می باشند. این سرطان ها با درمان های پرتو درمانی به سر ، گردن یا قفسه سینه همراه می باشند . پرتو درمانی برای شرایط خوش خیم یا غیر سرطانی دیگر در این مناطق انجام نمیشود اما در گذشته این روش رایج تر بود .در موارد دیگر یک جهش ژنتیکی ممکن است با سرطان تیروئید یا سایر انواع سرطان ها به عنوان مثال نئوپلازی متعدد غدد درون ریز یا جهش های ژنی BRAF همراه باشد. به ندرت سایر سرطان ها ممکن است به تیروئید متاستاز شوند (به عنوان مثال لنفوم یا سرطان پستان)
علائم بیماری های تیروئید
کم کاری تیروئید باعث پایین آمدن سطح T3 و T4 می شود که باعث کند شدن متابولیسم می گردد .
علائم کم کاری تیروئید
- زبر و خشک شدن موها
- یبوست
- افسردگی
- پوسته پوسته شدن پوست
- ریزش مو
- افزایش جریان قاعدگی در زنان
- عدم تحمل دمای سرد
- تحریک پذیری
- گر گرفتگی عضلات
- ضربان قلب پایین
- ضعف
- افزایش وزن
علائم پرکاری تیروئید
پرکاری تیروئید منجر به گردش زیاد T3 وT4 در خون میشود . این هورمون ها متابولیسم را تسریع می کنند.
- افزایش ضربان قلب با ریتم غیر طبیعی
- افزایش دمای بدن ( احساس گرمای غیر طبیعی)
- عرق کردن زیاد
- احساس اضطراب یا عصبی بودن
- لرزش در دست ها
- احساس بی قراری
- افزایش اشتها همراه با کاهش وزن
- حرکات مکرر روده گاهی همراه با اسهال
- پف دور چشم ، افزایش اشک و حساسیت به نور
- پوکی استخوان
- توقف چرخه قاعدگی
بیماری گریوز علاوه بر علائم رایج پرکاری تیروئید ، ممکن است باعث ایجاد برامدگی در گردن ( گواتر) شدن در محل بزرگ شدن تیروئید شود .همچنین ممکن است باعث بیرون زدگی چشم ها که منجر به دید ضعیف می شود ، گردد.
تشخیص بیماری های تیروئید
در صورتی که پزشک مشکوک به بیماری های تیروئید باشد ، با توجه به سوابق پزشکی بیمار ، معاینات فیزیکی و همچنین آزمایشات می تواند این تشخیص را تایید کند.
- آزمایش ها معمولاً سطح TSH و هورمون های تیروئید را اندازه گیری می کنند .
- آزمایش های سرولوژی میتوانند سطح آنتی بادی های مرتبط با کم کاری و پرکاری تیروئید را اندازه گیری می کنند .
- از روش های دیگری به نام تست تحریک عملکردی می توان برای تشخیص اینکه غده هیپوفیز و تیروئید منابع این علائم پزشکی است یا خیر استفاده نمود .
- سونوگرافی و اسکن هسته ای تیروئید امکان معاینه بصری و عملکردی غده تیروئید یا ندول ها را فراهم می کند.
درمان بیماری های تیروئید
درمان بیماری های تیروئید بصورت درمان کم کاری تیروئید، درمان پرکاری کاری تیروئید و درمان سرطان تیروئید
درمان کم کاری تیروئید
درمان معمول کم کاری تیروئید ، درمان جایگزینی هورمون تیروئید می باشد. با این روش درمانی هورمون مصنوعی تیروئید مانند لووتیروکسین از طریق قرص مصرف میشود تا هورمون تیروئید از دست رفته را جایگزین کند . این درمان معمولا مادام العمر است .
درمان پرکاری تیروئید
پرکاری تیروئید را می توان با ید از جمله ید رادیواکتیو ، داروهای ضد تیروئید یا جراحی درمان نمود.
درمان سرطان های تیروئید
درمان سرطان های تیروئید نیز اغلب شامل ترکیبی از تیروئیدکتومی (جراحی برداشتن تیروئید) ، ید رادیو اکتیو ، پرتو درمانی ( کمتر شایع است) داروهای ضد سرطان و سرکوب هورمون می باشد .
تست های آزمایشگاهی
- تست هورمون محرکه تیروئید (Thyroid Stimulating Hormone, TSH):
- تست هورمون تیروکسین (Thyroxine, T4):
- تست تری یدوتیرونین (Triiodothyronine, T3):
- تست آنتی بادی های تیروئید (Thyroid Antibodies):
- تست کلسی تونین (Calcitonin):
- تست آنتی بادی ضد تیروگلوبولین (Anti Thyroglobulin Ab):
برای درک نتایج آزمایش T3، پزشک شما معمولاً آنها را با نتایج آزمایش های TSH و T4 شما مقایسه می کند. مانند T3، تست های T4 ممکن است T4 آزاد یا کل (free,total)را اندازه گیری کنند، اما پزشک معمولا T4 آزاد را اندازه گیری می کنند. پزشک شما به دنبال ترکیبهای مختلفی از نتایج بالا، پایین و عادی خواهد بود. هر ترکیب نشان دهنده وضعیت متفاوت تیروئید است. از او بخواهید توضیح دهد که نتایج آزمایش شما در مورد سلامتی شما چه می گوید.اگر آزمایش T4 آزاد داشتید، ممکن است نتایج آزمایش شما به عنوان «T4 آزاد» گزارش شود. اگر آزمایش T4 کلی انجام داده اید، ممکن است نتایج شما به عنوان ” free T4 index (FTI) ” گزارش شود. برای درک کامل نتایج ، پزشک شما اغلب باید آنها را با نتایج سایر آزمایشات تیروئید مقایسه کند.
بالا بودنT3 در کودکان
پزشکان ممکن است آزمایش T3 را زمانی تجویز کنند که علائم کودک یا آزمایشات خون قبلی نشان دهنده مشکل تیروئید باشد. تست T3 به ویژه در تشخیص پرکاری تیروئید مفید است. برخی داروها می توانند در نتیجه تست اثر داشته باشند. بنابراین اگر فرزند شما دارویی مصرف می کند، به پزشک اطلاع دهید.در هر حال همانطور که گفته شد تفسیر آزمایش بسته به نتیجه سایر آزمایشات و توسط پزشک انجام می شود.
بدون دیدگاه