کراتین کیناز (CK)
سوالات رایج
چگونه استفاده می شود؟
آزمایش کراتین کیناز (CK) ممکن است برای تشخیص التهاب عضلات (میوزیت) یا آسیب عضلانی به دلیل اختلالات عضلانی (میوپاتی) مانند دیستروفی عضلانی یا برای کمک به تشخیص رابدومیولیز در صورت داشتن علائم و نشانه‌ها استفاده شود. CK ممکن است همراه با سایر آزمایش‌های شیمیایی خون مانند الکترولیت‌ها، BUN یا کراتینین (برای ارزیابی عملکرد کلیه) تجویز شود. میوگلوبین ادرار نیز ممکن است سفارش داده شود.
یک فرد ممکن است آسیب عضلانی با علائم کم یا غیر اختصاصی مانند ضعف، تب و حالت تهوع داشته باشد که ممکن است با انواع شرایط دیگر نیز دیده شود. یک پزشک ممکن است از آزمایش CK برای کمک به تشخیص آسیب عضلانی در این موارد استفاده کند، به خصوص اگر فردی در حال مصرف دارویی مانند استاتین، استفاده از اتانول یا کوکائین باشد یا در معرض سم شناخته شده ای قرار گرفته باشد که با آسیب عضلانی بالقوه مرتبط است. . در کسانی که ضربه فیزیکی را تجربه کرده اند، گاهی اوقات ممکن است از تست CK برای ارزیابی و نظارت بر آسیب عضلانی استفاده شود.
ممکن است از یک سری آزمایشات CK برای نظارت بر آسیب عضلانی استفاده شود تا ببینیم که آیا برطرف می شود یا ادامه می یابد. اگر CK افزایش یافته و محل آسیب عضلانی نامشخص باشد، پزشک ممکن است ایزوآنزیم CK یا CK-MB را به عنوان آزمایشات بعدی برای تمایز بین سه نوع (ایزوآنزیم) CK تجویز کند: CK-MB ( عمدتاً در عضله قلب یافت می شود)، CK-MM (به طور عمده در ماهیچه های اسکلتی یافت می شود) و CK-BB (به طور عمده در مغز یافت می شود؛ زمانی که در خون وجود دارد، عمدتاً از عضلات صاف، از جمله عضلات روده، رحم یا جفت است. ).
آزمایش CK زمانی یکی از آزمایش‌های اولیه بود که برای کمک به تشخیص حمله قلبی تجویز می‌شد، اما در ایالات متحده، این استفاده از CK تا حد زیادی با آزمایش تروپونین جایگزین شده است. با این حال، آزمایش CK ممکن است گاهی برای کمک به تشخیص حمله قلبی دوم که مدت کوتاهی پس از حمله اول رخ می دهد، استفاده شود.
چه زمانی انجام داده می شود؟
آزمایش CK ممکن است زمانی که مشکوک به آسیب عضلانی باشد و در فواصل زمانی منظم برای نظارت بر ادامه آسیب تجویز شود. ممکن است زمانی تجویز شود که به یک بیماری عضلانی (میوپاتی) مانند دیستروفی عضلانی مشکوک باشد یا زمانی که فردی آسیب فیزیکی مانند جراحات له شده یا سوختگی‌های گسترده را تجربه کرده است، تجویز شود. این آزمایش ممکن است زمانی تجویز شود که فردی علائم مرتبط با آسیب عضلانی مانند:
- درد یا درد عضلانی
- ضعف عضلانی
ادرار تیره (ممکن است ادرار تیره باشد به دلیل وجود میوگلوبین، ماده دیگری که توسط عضلات آسیب دیده آزاد می شود و می تواند برای کلیه ها مضر باشد.)
آزمایش ممکن است زمانی انجام شود که فرد علائم غیر اختصاصی داشته باشد، به ویژه هنگام مصرف دارو یا پس از قرار گرفتن در معرض ماده ای که با آسیب احتمالی عضلانی مرتبط است.
نتیجه این تست چه چیزی را نشان می دهد؟
CK بالا، یا افزایش سطح در نمونه‌های بعدی، عموماً نشان‌دهنده آسیب اخیر عضلانی است، اما محل یا علت آن را نشان نمی‌دهد. نتایج آزمایش‌های سریالی که به اوج می‌رسند و سپس شروع به افت می‌کنند، نشان می‌دهند که آسیب‌های عضلانی جدید کاهش یافته است، در حالی که افزایش‌ها و ارتفاعات مداوم نشان‌دهنده آسیب مداوم است.
افزایش سطح CK ممکن است در برخی از اختلالات عضلانی (میوپاتی) دیده شود که دلایل مختلفی دارند. افراد ممکن است سطوح CK را داشته باشند که بسته به شدت آسیب عضلانی به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. کسانی که رابدومیولیز دارند ممکن است سطح CK 100 برابر سطح نرمال و گاهی حتی بالاتر باشد.
افزایش CK ممکن است با موارد زیر دیده شود:
- آسیب های اخیر له شدن و فشرده سازی عضلات، تروما، سوختگی و برق گرفتگی
- میوپاتی های ارثی، مانند دیستروفی عضلانی
- اختلالات هورمونی (غدد درون ریز)، مانند اختلالات تیروئید، بیماری آدیسون یا بیماری کوشینگ
- تمرین های ورزشی دشوار
- جراحی های طولانی مدت
- تشنج
- عفونت ها – ویروسی (مانند آنفولانزا و HIV)، باکتریایی، قارچی و انگلی (مانند مالاریا)
- اختلالات بافت همبند (مانند لوپوس، آرتریت روماتوئید)
- بیماری سلیاک
- نارسایی کلیه
- در بیماران بدحال
- تب شدید همراه با لرز
- لخته خون (ترومبوز) که جریان خون را مسدود می کند
هر دارو یا سمی که در تولید انرژی عضلانی اختلال ایجاد کند یا نیاز به انرژی را افزایش دهد
سطوح نرمال CK ممکن است نشان دهنده این باشد که آسیب عضلانی وجود نداشته است یا چندین روز قبل از آزمایش رخ داده است.
ممکن است به دنبال ورزش های شدید مانند وزنه برداری، ورزش های تماسی یا جلسات ورزشی طولانی، سطوح CK نسبتاً افزایش یابد.
آیا چیز دیگری هست که باید بدانم؟
افرادی که توده عضلانی بیشتری دارند سطح CK بالاتری نسبت به افرادی که ندارند دارند. به همین دلیل، مردان معمولاً ارزش های بالاتری نسبت به زنان دارند.
هر نوع آسیب عضلانی، از جمله تزریقات (تزریق)، می تواند به طور موقت CK را افزایش دهد.
سطح پایین CK ممکن است در اوایل بارداری دیده شود.
رابدومیولیز چیست؟
رابدومیولیز تجزیه سریع بافت عضلانی است. این عارضه می تواند ناشی از آسیب فیزیکی، شیمیایی یا بیولوژیکی جدی به عضلات باشد. نمونه هایی از علل عبارتند از:
- تروما، صدمات خردکننده (مانند تصادفات رانندگی، بلایایی مانند زلزله)
- شوک الکتریکی با ولتاژ بالا
- سوختگی های جدی
- لخته خون (ترومبوز) که جریان خون را مسدود می کند
- سموم (به عنوان مثال، فلزات سنگین، زهر مار، مونوکسید کربن)
- عفونت ها (مانند HIV، آنفولانزا، استرپتوکوک) – علت شایع تر در کودکان نسبت به بزرگسالان
- اختلالات ژنتیکی و متابولیکی ارثی که بر توانایی ماهیچه ها برای دریافت یا استفاده از انرژی تأثیر می گذارد
- بیماری هایی مانند دیستروفی عضلانی و بیماری های زمینه ای مانند دیابت کنترل نشده، کم کاری تیروئید و پرکاری تیروئید
- چندین دارو (به عنوان مثال شامل داروهای سوء مصرف (اتانول، کوکائین)، برخی آنتی بیوتیک ها، داروهای ضد افسردگی، کورتیکواستروئیدها، لیتیوم، سالیسیلات ها و استاتین ها)
عوارض می تواند ناشی از آزاد شدن سریع محتویات سلولی در خون باشد. شناخته شده است که این باعث آسیب به کلیه ها (آسیب حاد کلیه، AKI) و انعقاد داخل عروقی منتشر (DIC) می شود. پس از تشخیص و بسته به میزان آسیب، فرد مبتلا به رابدومیولیز ممکن است با مایعات داخل وریدی و سایر مراقبت‌های حمایتی و همچنین روش‌هایی برای محافظت از اندام‌ها (مانند دیالیز برای جلوگیری/محدود کردن آسیب کلیه) تحت درمان قرار گیرد.
آیا همه افرادی که درد و ضعف عضلانی دارند باید آزمایش CK انجام دهند؟
درد و ضعف عضلانی علائم رایجی هستند که با بسیاری از شرایط موقتی دیده می شوند. معمولاً به آزمایش معمول CK نیازی نیست. با این حال، اگر فردی دارو مصرف می‌کند یا در معرض ماده‌ای قرار گرفته است که با آسیب عضلانی مرتبط بوده و با ضعف عضلانی، دردهای عضلانی و/یا ادرار تیره تظاهر می‌کند، ممکن است آزمایش CK نشان داده شود.
آیا کاری وجود دارد که بتوانم سطح CK خود را پایین بیاورم؟
سطوح CK بازتابی از آسیب عضلانی است. افزایش موقت با ورزش شدید دیده می شود اما معمولاً نگران کننده نیست مگر اینکه شدید یا همراه با گرما یا رطوبت شدید باشد. افزایش CK که به دلیل قرار گرفتن در معرض یک سم یا یک دارو است، می تواند با اجتناب از سم و/یا قطع بالقوه مصرف دارو یا تغییر درمان برطرف شود. با این حال، نباید بدون مشورت با پزشک خود، مصرف دارو را قطع کنید. افزایش CK که به دلیل یک بیماری زمینه ای، مانند دیابت کنترل نشده یا کم کاری تیروئید است، ممکن است با کنترل این بیماری برطرف شود.
آیا تست CK برای اهدافی غیر از تشخیص آسیب ماهیچه های اسکلتی استفاده می شود؟
آزمایش CK زمانی یکی از آزمایش‌های اولیه بود که برای کمک به تشخیص حمله قلبی تجویز می‌شد، اما در ایالات متحده، این استفاده از CK تا حد زیادی با آزمایش تروپونین جایگزین شده است. با این حال، آزمایش CK ممکن است گاهی برای کمک به تشخیص حمله قلبی دوم که مدت کوتاهی پس از حمله اول رخ می دهد، استفاده شود. ممکن است از یک سری آزمایشات CK برای نظارت بر آسیب قلبی استفاده شود تا مشخص شود که آیا برطرف می شود یا ادامه می یابد.
آسیب قلبی که در طول حمله قلبی رخ می دهد می تواند باعث افزایش سطح CK در عرض چند ساعت شود. سطوح در عرض ۱۲ تا ۲۴ ساعت به اوج خود می رسد و پس از ۲ تا ۴ روز به حالت عادی باز می گردد. اگر آسیب اضافی رخ دهد یا ادامه داشته باشد، مانند حمله قلبی دوم یا بعدی، سطح CK ممکن است بالا بماند.
گاهی اوقات، آزمایش CK ممکن است زمانی که مشکوک به حمله قلبی باشد و آزمایش تروپونین در دسترس نباشد، تجویز شود. در این مورد، هنگامی که CK بالا می‌رود، ممکن است از آزمایش CK-MB به عنوان یک آزمایش پیگیری برای تعیین اینکه آیا این افزایش به دلیل آسیب قلبی است یا آسیب ماهیچه‌های اسکلتی استفاده می‌شود.
درد قفسه سینه و افزایش سطح CK به علاوه افزایش CK-MB نشان می دهد که احتمال دارد فردی اخیراً دچار حمله قلبی شده باشد. سطوحی که کاهش می‌یابند، سپس دوباره افزایش می‌یابند ممکن است نشان‌دهنده حمله قلبی دوم و/یا آسیب مداوم قلبی باشد.
بدون دیدگاه