آزمایش کم خونی

آزمایش ferr

در حقیقت فریتین (فرم ذخیره شده آهن در بدن) به طور معمول در داخل سلول های بدن یافت می شود، فقط مقدار کمی در خون وجود دارد. سطح فریتین در زمان کمبود آهن، پایین تر از مقدار نرمال می باشد.

آزمایش فریتین که با نام  اختصاری آزمایش ferr شناخته شده است، به منظور آگاهی از سطح آهن ذخیره شده در بدن افراد انجام می شود.

به گونه ای که اگر در آزمایش مربوط به شمارش خون ،هموگلوبین و هماتوکریت کم بود ، به خصوص اگر گلبول های قرمز خون کوچکتر و کم رنگ تر از حد طبیعی  باشند ، نشان می دهد که کم خونی به دلیل کمبود آهن می باشد.

هم چنین انجام این آزمایش نیازی به ناشتایی ندارد. اما برای انجام آن باید ۲۴ ساعت قبل از آزمایش از مصرف داروهای حاوی آهن  خودداری نمود.

آزمایش TIBC

تست ظرفیت اتصال آهن کامل (TIBC) نوعی آزمایش خون است که ظرفیت اتصال کل آهن موجود در جریان خون را اندازه گیری کرده و در راستای بررسی توانایی بدن در انتقال آهن درون خون، وجود کم ‌خونی و جهت تأیید علت التهاب بعضی از اندام ‌ها و وجود علائمی ‌از بیماری‌ های مختلف این آزمایش انجام می شود.

پزشکان عموما این آزمایش را برای بررسی شرایط پزشکی که باعث سطح غیر طبیعی آهن و مشاهده علائم  کم خونی است، تجویز می کنند.

در ضمن برای انجام این آزمایش لازم است که ۱۲ ساعت قبل از انجام آن از مکمل های آهن استفاده نکنید و از آن جایی که میزان آهن در طول روز متغییر می باشد، بنابراین بهتر است که آزمایش آهن را صبح ها زمانی که سطح آهن در بالاترین حد ممکن است، انجام داد.

آزمایش ترانسفرین (TF)

ترانسفرین  مهم‌ ترین پروتئین حمل کننده آهن پلاسما می باشد. ترانسفرین یک APR منفی بوده و مقادیر پایین آن همراه با کاهش آلبومین، β لیپوپروتئین و پرآلبومین در عفونت‌ها و بدخیمی‌ها قابل مشاهده است. در حالی که  مقادیر بالای ترانسفرین بستگی به توانایی بدن برای مبارزه با عفونت خواهد داشت. از این رو اشباع ترانسفرین به منظور آگاهی از وجود شرایط کمبود آهن مانند بیماری آنمی کمبود آهن وهم چنین تشخیص شرایط افزایش آهن مانند هموکروماتوزیز انجام می گیرد.

در ضمن این آزمایش نیازی به ناشتایی و محدودیت رژیم غذایی ندارد.

آزمایش ویتامین B12

ویتامین B12 (کوبالامین)، از دسته ویتامین های گروه B می باشد. در واقع این ویتامین به همراه ویتامین B9 (فولات) و ویتامین C در ساخت پروتئین های جدید نقش دارند.  این ویتامین ها برای تشکیل گلوبول های قرمز و گلبول های سفید طبیعی خون، ترمیم بافت ها و سلول ها و هم چنین سنتز DNA ضروری هستند.

البته لازم به ذکر است، بدن انسان قادر به تولید ویتامین B12 و B9 نیست، بنابراین این ویتامین ها باید از طریق رژیم غذایی تأمین شوند.

از این رو تست ویتامین B12 ، برای تشخیص بیماری کم خونی، امری لازم و ضروری می باشد.  البته  قبل از انجام این تست باید شرایط  ناشتایی رعایت شود. اما در صورتی که برای بیمار ویتامین B12 به صورت تزریقی یا خوراکی  تجویز شده باشد، باید ابتدا آزمایش انجام گردد و سپس ویتامین B12 مصرف گردد.

آزمایش folat(9B)

آزمایش folat  که با عنوان آزمایش اسید فولیک هم شناخته شده است، از دیگر آزمایش های مربوط به کم خونی می باشد. زیرا وجود اسید فولیک در بدن، برای عملکرد طبیعی گلبول های قرمز و سفید و هم چنین برای تولید ژن های سلولی  نیاز می باشد.

از این رو زمانی که نتیجه آزمایش CBC غیرطبیعی باشد یا علائم کم خونی در فرد مشاهده شود، پزشک  معالج انجام این آزمایش را به فرد بیمار توصیه خواهد کرد.

در ضمن قبل از انجام این آزمایش بهتر است که ۸ ساعت ناشتایی رعایت شده و هم چنین قبل از انجام آزمایش باید از مصرف مشروبات الکلی پرهیز گردد.

آزمایش stool ob

این آزمایش، خون مخفی در مدفوع را نشان خواهد داد و از آن جایی که وجود مقدار کم خون در مدفوع می  تواند طبیعی باشد، بنابراین آزمایش stool ob  به گونه ای طراحی شده تا مقدار بيشتر خون را تشخيص دهد.

آزمايش خون مخفی مدفوع احتياج به جمع آوری ۳ نوبت نمونه مدفوع دارد. برای انجام این آزمایش معمولا مقدار کمی از مدفوع توسط اپليکاتور جمع آوری می شود.

البته باید به این نکته توجه داشت که نمونه های مدفوع بايد در روزهای جداگانه گرفته شود، چون در برخی از بیماری های روده بزرگ، ممکن است خونريزی به صورت دائمی نباشد.

انواع تست کم خونی

شمارش کامل خون (CBC) بخشی ضروری از آزمایش کم خونی است. این آزمایش انواع مختلف سلول های خون را اندازه گیری می کند. اغلب به عنوان بخشی از یک معاینه معمول و در تشخیص مشکلات سلامتی استفاده می شود و می تواند وجود کم خونی را آشکار کند.

CBC مقدار سلول های مختلف خون و همچنین پروتئینی به نام هموگلوبین را در خون تجزیه و تحلیل می کند. آزمایش‌های دیگری که در جداول زیر توضیح داده شده‌اند، ممکن است بسته به نتایج CBC، علائم و سابقه سلامتی شما تجویز شوند.

آزمایش های اضافی می تواند به شناسایی نوع و علت کم خونی کمک کند، اما اکثر بیماران نیازی به آزمایش های گسترده ندارند. پزشک شما در بهترین موقعیت برای بررسی این که کدام آزمایش در شرایط شما مرتبط است.

از آنجایی که کم خونی یک اختلال خونی است، می توان از آزمایشات مختلفی مانند آزمایشات جدول زیر برای تجزیه و تحلیل عمیق اجزای مختلف خون استفاده کرد. آزمایشاتی مانند اسمیر خون، دیفرانسیل گلبول های سفید و شمارش رتیکولوسیت ها اغلب می توانند به ارزیابی کم خونی پس از CBC غیرطبیعی کمک کنند. سایر آزمایش‌های خون فهرست‌شده ممکن است در شرایط خاص‌تر لازم باشد: