آیا ویروس سیتومگالوویروس (CMV) خطرناک است؟
سیتومگالوویروس (CMV) یک ویروس رایج است که معمولاً هیچ علامتی ندارد یا فقط بیماری خفیفی ایجاد می کند. آزمایش CMV یا آنتی بادی هایی در خون که در پاسخ به عفونت تولید می کند را شناسایی می کند یا مستقیماً خود ویروس CMV را تشخیص می دهد. افراد مبتلا به بیماری خفیف ممکن است علائم و نشانه های غیر اختصاصی مانند گلودرد، تب، خستگی و غدد متورم داشته باشند.
در بزرگسالان سالم، عفونت CMV ممکن است باعث بیماری شبیه آنفولانزا یا علائم و نشانه‌های مشابه مونونوکلئوز مانند خستگی شدید، تب، لرز، بدن درد و یا سردرد شود که معمولاً در عرض چند هفته برطرف می‌شوند.
ویروس CMV در کدام قسمت بدن یافت می شود؟
در طول یک عفونت فعال، ویروس CMV در بسیاری از مایعات بدن از جمله بزاق، ادرار، خون، شیر مادر، مایع منی، ترشحات واژن و مایع مغزی نخاعی یافت می شود. هنگامی که آلوده می شوید، ویروس CMV بدون ایجاد علائم تا پایان عمر در بدن باقی می ماند. پس از برطرف شدن عفونت اولیه، CMV مانند سایر اعضای ویروس های خانواده تبخال غیر فعال یا نهفته می شود. با این حال، اگر سیستم ایمنی بدن به طور قابل توجهی ضعیف شود، ویروس می تواند دوباره فعال شده و باعث بیماری گردد.
CMV در بارداری
زن بارداری که برای اولین بار در دوران بارداری آلوده می شود (عفونت اولیه) می تواند عفونت را از طریق جفت به جنین در حال رشد خود منتقل کرده و باعث مشکلات جدی جسمی و رشدی در کودک شود. اکثر نوزادان مبتلا (حدود ۹۰٪) در بدو تولد سالم به نظر می رسند اما ممکن است چند ماه بعد دچار مشکلات شنوایی یا بینایی، ذات الریه، تشنج و/یا تاخیر در رشد ذهنی شوند. تعداد کمی از نوزادان ممکن است مرده به دنیا بیایند، در حالی که برخی دیگر ممکن است علائمی مانند زردی، کم خونی، بزرگ شدن طحال یا کبد و سر کوچک داشته باشند.
CMV در افراد با ضعف سیستم ایمنی
ویروس CMV می تواند باعث بیماری جدی و مرگ در افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف مانند افراد مبتلا به HIV/AIDS، گیرندگان پیوند و بیماران سرطانی تحت شیمی درمانی شود. این ویروس ممکن است در افرادی که قبلا در معرض بیماری قرار گرفته اند دوباره فعال شده و بر چشم،دستگاه گوارش، ریه ها، مغز، طحال و کبد تاثیر گذارد و در پیوند عضو یا مغز استخوان، باعث رد پیوند شود. همچنین ویروس CMV سیستم ایمنی را تضعیف کرده و موجب بروز سایر عفونت های ثانویه مانند عفونت های قارچی می شود.
آزمایش CMV برای چیست؟
آزمایش عفونت CMV برای همه افراد مورد استفاده قرار نگرفته و برای کمک به تشخیص عفونت CMV فعال، دوباره فعال شده، یا عفونت قبلی در موارد خاص استفاده شود، مانند:
- برخی از زنان باردار یا افراد دچار نقص ایمنی با علائم و نشانه ها
- افرادی که ممکن است پیوند عضو یا مغز استخوان دریافت کنند
- نوزادان با ناهنجاری های خاص هنگام تولد (مادرزادی).
بسته به هدف آزمایش ممکن است از چند روش مختلف آزمایش استفاده شود.
آزمایش آنتی بادی (سرولوژی)
این آزمایش آنتی بادی هایی را در خون که در پاسخ به عفونت CMV تولید می شوند، شناسایی می کند و می توان از آن برای تشخیص عفونت فعلی یا قبلی از طریق شناسایی و اندازه گیری دو دسته از آنتی بادی های علیه CMV استفاده کرد.
آنتی بادی های IgM
در پاسخ به عفونت CMV در ابتدا آنتی بادی های IgM توسط بدن تولید می شود طی یک یا دو هفته پس از مواجهه اولیه در خون قابل شناسایی خواهد بود. سطح یا تیتر IgM برای مدت کوتاهی افزایش می یابد، سپس کاهش یافته و معمولاً پس از چند ماه به کمتر از سطح قابل تشخیص می رسد. با فعال شدن مجدد CMV نهفته سطح آنتی بادی IgM دوباره افزایش می یابد.
آنتی بادی های IgG
آنتی بادی های IgG چند هفته پس از عفونت اولیه CMV تولید می شوند. سطح IgG در طول عفونت فعال افزایش می یابد، سپس با برطرف شدن عفونت CMV و غیرفعال شدن ویروس، تثبیت می شود. هنگامی که در معرض CMV قرار می گیرید، مقدار قابل اندازه گیری آنتی بادی CMV IgG را تا آخر عمر در خون خود خواهید داشت که از ابتلا به عفونت محافظت می کند.
تشخیص مستقیم CMV
از روش‌های مولکولی مانند واکنش زنجیره‌ای پلیمراز (PCR) برای تشخیص عفونت‌های مادرزادی در نوزادان یا برای شناسایی و تأیید عفونت‌های فعال در سایرین استفاده می شود. روش‌های مولکولی می تواند برای شناسایی حضور ماده ژنتیکی (DNA) ویروس CMV (آزمایش کیفی) یا اندازه‌گیری مقدار DNA ویروسی در یک نمونه (آزمایش کمی، که بار ویروسی نیز نامیده می‌شود) استفاده شود. روش‌های مولکولی نسبت به کشت حساس‌تر بوده و نتایج مثبت و منفی در مدت زمان کوتاه تری به دست می‌آیند.
تفسیر آزمایش CMV IgG, IgM
مثبت بودن IgG و IgM هنگامی که علائم بالینی دارید به این معنی است که احتمالاً به تازگی برای اولین بار در معرض CMV قرار گرفته اید یا عفونت قبلی CMV شما دوباره فعال شده است. این موضوع را می توان با اندازه گیری مجدد سطح IgG یک تا سه ماه بعد تأیید کرد. سطح بالای IgG به تنهایی به میزان افزایش یافته سطح آن مهم نیست. اگر بین نمونه اول و دوم ۴ برابر افزایش IgG وجود داشته باشد، عفونت CMV فعال (اولیه یا دوباره فعال شده) دارید. IgM مثبت و IgG منفی به این معنی است که ممکن است اخیراً آلوده شده باشید. سطوح IgG و/یا IgM منفی یا پایین ممکن است به این معنی باشد که علائم شما ناشی از عفونتی غیر از ویروس CMV است یا احتمالاً سیستم ایمنی بدن شما به طور طبیعی پاسخ نمی دهد (مقدار کافی آنتی بادی تولید نمی کند حتی اگر CMV وجود داشته باشد).
تفسیر آزمایش CMV
مثبت بودن آزمایش CMV DNA ممکن است به این معنی باشد که ژنوم ویروس CMV در بدن وجود دارد و فرد مورد آزمایش عفونت فعال دارد. اندازه بالای DNA ویروسی ممکن است نشان دهنده عفونت شدیدتر با علائم جدی تر باشد. سطوح پایین یا ممکن است نشان دهنده عفونت غیر حاد CMV بدون علائم بالینی و یا با علائم خفیف باشد و یا ممکن است به معنای عدم وجود عفونت فعال در فرد باشد. نتایج منفی در آزمایش DNA می تواند به این معنی باشد که شما عفونت CMV ندارید، اما نمی تواند آن را بطور کامل رد کند. زیرا ویروس ممکن است در تعداد بسیار کم در بدن شما وجود داشته و یا به هر علتی در نمونه مورد آزمایش وجود نداشته باشد.
بدون دیدگاه