آزمایش بی کربنات
بی کربنات یک الکترولیت است، یک یون با بار منفی که توسط بدن برای کمک به حفظ تعادل اسید و باز (pH) بدن استفاده می شود. همچنین با سایر الکترولیت ها (سدیم، پتاسیم و کلرید) برای حفظ خنثی الکتریکی در سطح سلولی کار می کند. این آزمایش مقدار کل دی اکسید کربن (CO2) در خون را اندازه گیری می کند که بیشتر به شکل بی کربنات (HCO3–) است. CO2 عمدتاً محصول فرعی فرآیندهای متابولیکی مختلف است.
اندازه گیری بی کربنات به عنوان بخشی از الکترولیت یا پانل متابولیک ممکن است به تشخیص عدم تعادل الکترولیت یا اسیدوز یا آلکالوز کمک کند. اسیدوز و آلکالوز شرایط غیرطبیعی را توصیف می کنند که در نتیجه عدم تعادل در pH خون ناشی از اسید یا قلیایی (باز) زیاد است. این عدم تعادل معمولاً به دلیل برخی شرایط یا بیماری های زمینه ای ایجاد می شود.
ریه ها و کلیه ها ارگان های اصلی در تنظیم pH خون از طریق حذف بی کربنات اضافی هستند.
ریه ها با بازدم CO2 اسید را از بدن خارج می کنند. افزایش و کاهش تعداد تنفس باعث تغییر مقدار CO2 استنشاق شده می شود و این می تواند در عرض چند دقیقه بر pH خون تأثیر بگذارد.
کلیه ها اسیدهای موجود در ادرار را از بین می برند و غلظت بی کربنات (HCO3–، یک باز) را در خون تنظیم می کنند. تغییرات اسید-باز ناشی از افزایش یا کاهش غلظت HCO3- کندتر از تغییرات CO2 اتفاق می‌افتد که ساعت‌ها یا روزها طول می‌کشد.
هر بیماری یا شرایطی که بر ریه ها، کلیه ها، متابولیسم یا تنفس تأثیر می گذارد، پتانسیل ایجاد اسیدوز یا آلکالوز را دارد.
آزمایش بی کربنات به پزشک یک تخمین تقریبی از تعادل اسید و باز شما می دهد. این معمولاً کافی است، اما در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر، ممکن است اندازه گیری گازهای محلول در خون (گازهای خون) انجام شود. بی کربنات معمولاً همراه با سدیم، پتاسیم و احتمالاً کلرید در یک پانل الکترولیت اندازه گیری می شود زیرا تعادل این مولکول ها است که بیشترین اطلاعات را به پزشک می دهد.
سوالات رایج
چگونه از آزمایش استفاده می شود؟
آزمایش بی کربنات (یا CO2 کل) معمولاً همراه با سدیم، پتاسیم و کلرید به عنوان بخشی از یک پانل الکترولیت سفارش داده می شود که در یک پانل متابولیک پایه (BMP) و یک پانل متابولیک جامع (CMP) گنجانده شده است. سطح بی کربنات محاسبه شده نیز ممکن است به عنوان بخشی از پانل گاز خون گزارش شود.
پانل الکترولیت ممکن است برای کمک به تشخیص، ارزیابی و نظارت بر عدم تعادل الکترولیت و/یا عدم تعادل اسید-باز (pH) (اسیدوز یا آلکالوز) استفاده شود. این آزمایشات ممکن است به عنوان بخشی از یک معاینه بهداشتی معمول یا برای کمک به ارزیابی و نظارت بر انواع بیماری‌های مزمن یا حاد، مانند:
- بیماری کلیوی
- بیماری کبد
- اختلالات ریوی
- فشار خون بالا (فشار خون بالا)
هنگامی که اسیدوز یا آلکالوز شناسایی می شود، آزمایشات بی کربنات و گازهای خون ممکن است برای ارزیابی شدت عدم تعادل pH تجویز شود. این آزمایشات به تعیین اینکه آیا اساساً تنفسی است (به دلیل عدم تعادل بین مقدار اکسیژن ورودی و CO2 آزاد شده) یا متابولیک (به دلیل عدم تعادل در مقدار اسید تولید شده توسط بدن یا توانایی کلیه ها برای حذف اسید از بدن). بدن). آنها همچنین به نظارت بر درمان کمک می کنند تا زمانی که تعادل اسید-باز بازیابی شود.
چه زمانی انجام داده می شود؟
آزمایش بی کربنات ممکن است هنگام انجام معاینات روتین بهداشتی تجویز شود.
این آزمایش همچنین ممکن است در مواقعی که به اسیدوز یا آلکالوز مشکوک است یا زمانی که یک بیماری حاد با علائمی مانند:
- استفراغ طولانی مدت و/یا اسهال
- ضعف، خستگی
- دشواری در تنفس (درس تنفسی)
هنگامی که شما بیماری یا شرایطی دارید یا در حال مصرف دارویی هستید که می تواند باعث عدم تعادل الکترولیت شود، ممکن است در فواصل منظم، الکترولیت ها سفارش داده شوند.
نتیجه این تست چه چیزی را نشان می دهد؟
سطوح بی کربنات معمولاً همراه با نتایج سایر آزمایشات انجام شده در همان زمان، مانند سایر الکترولیت ها، تفسیر می شوند.
سطح بی کربنات بالاتر یا پایین تر از حد طبیعی ممکن است به این معنی باشد که بدن در حفظ تعادل اسید-باز خود دچار مشکل می شود، یا به دلیل عدم حذف دی اکسید کربن از طریق ریه ها یا کلیه ها یا شاید به دلیل عدم تعادل الکترولیت، به ویژه کمبود پتاسیم هر دوی این عدم تعادل ممکن است به دلیل طیف وسیعی از شرایط باشد.
نمونه هایی از شرایطی که می توانند باعث کاهش سطح بی کربنات شوند عبارتند از:
- بیماری آدیسون
- اسهال مزمن
- کتواسیدوز دیابتی
- اسیدوز متابولیک
- آلکالوز تنفسی که می تواند در اثر هیپرونتیلاسیون ایجاد شود
- شوکه شدن
- بیماری کلیوی
- مسمومیت با اتیلن گلیکول یا متانول
- مصرف بیش از حد سالیسیلات (آسپرین).
نمونه هایی از شرایطی که می توانند باعث افزایش سطح بی کربنات شوند عبارتند از:
- استفراغ شدید و طولانی مدت و/یا اسهال
- بیماری های ریوی، از جمله COPD
- سندرم کوشینگ
- سندرم کان
- آلکالوز متابولیک
سطح بی کربنات من فقط کمی خارج از محدوده است. این یعنی چی؟
نتیجه بی کربنات شما توسط پزشک شما در چارچوب آزمایشات دیگری که انجام داده اید و همچنین عوامل دیگری مانند سابقه پزشکی شما تفسیر می شود. یک نتیجه بالا یا پایین ممکن است اهمیت پزشکی داشته باشد یا نداشته باشد. به طور کلی، این مورد زمانی است که مقدار تست فقط کمی بالاتر یا کمتر از محدوده مرجع باشد. به همین دلیل است که پزشکان ممکن است آزمایشی را روی شما تکرار کنند و به همین دلیل است که ممکن است به نتایج زمان‌های قبلی که همان آزمایش را انجام داده‌اید نگاه کنند.
از سوی دیگر، یک نتیجه خارج از محدوده ممکن است نشان دهنده یک مشکل باشد و مستلزم بررسی بیشتر باشد. پزشک شما نتایج آزمایش شما را ارزیابی می کند و تعیین می کند که آیا نتیجه ای که خارج از محدوده مرجع قرار می گیرد برای شما معنی مهمی دارد یا خیر.
اگر من آزمایش بی کربنات (CO2 کل) انجام داده ام، چرا پزشک من می خواهد گازهای خونم را آزمایش کند؟
آزمایش‌های گاز خون، که در آن خون به جای ورید از شریان گرفته می‌شود، می‌تواند اطلاعات بیشتری در مورد تعادل اسید و باز شما به پزشک شما بدهد. آنها می توانند به ارائه دهنده شما بگویند که آیا ریه های شما به درستی کار می کنند تا اکسیژن و دی اکسید کربن را در سطوح سالم نگه دارند.
اگر سطوح بی کربنات خیلی زیاد یا کم باشد، چه درمان هایی می تواند کمک کند؟
اگر بی کربنات شما بالا یا پایین باشد، پزشک شما علت اصلی را شناسایی و درمان می کند. به عنوان مثال، بی کربنات بالا ممکن است ناشی از آمفیزم باشد، که ممکن است با اکسیژن درمانی و داروها درمان شود، یا به دلیل اسهال یا استفراغ شدید، که با درمان علت اسهال یا استفراغ برطرف می شود. به عنوان مثال، بی کربنات کم ممکن است به دلیل کتواسیدوز دیابتی ایجاد شود، که می تواند تا حدی با جایگزینی مایعات و الکترولیت ها و انسولین درمانی برطرف شود.
آیا چیز دیگری هست که باید بدانم؟
برخی از داروها ممکن است سطوح بی کربنات را افزایش دهند از جمله فلودروکورتیزون، باربیتورات ها، بی کربنات ها، هیدروکورتیزون، دیورتیک های حلقه و استروئیدها.
داروهایی که ممکن است سطوح بی کربنات را کاهش دهند عبارتند از متی سیلین، نیتروفورانتوئین، تتراسایکلین، دیورتیک های تیازیدی، تریامترن، مهارکننده های کلسیم، داروهای ضد ویروسی/HIV و اسید والپروئیک.
بدون دیدگاه