هدف از آزمایش
هدف از آزمایش ویروس زیکا این است که مشخص شود آیا بیمار مبتلا به ویروس زیکا است یا خیر.آزمایش ویروس زیکا تشخیصی است، به این معنی که تنها زمانی استفاده می‌شود که علائم یا نشانه‌های عفونت ویروس زیکا وجود داشته باشد. 
آزمایش چه چیزی را اندازه گیری می کند؟
چندین آزمایش وجود دارد که ممکن است برای تشخیص عفونت ویروس زیکا استفاده شود. این آزمایش ها به دنبال ماده ژنتیکی ویروس زیکا یا آنتی بادی های تولید شده در پاسخ به عفونت ویروس زیکا هستند.
انتخاب این که چه آزمایشی تجویز شود به آخرین تماس احتمالی با ویروس زیکا و زمانی که فرد شروع به تجربه علائم کرد، بستگی دارد. آزمایش در بیماران با علائم تنها در صورتی انجام می شود که بیمار به منطقه ای سفر کرده باشد که شیوع ویروس زیکا دارد.
Nucleic acid amplification testing (NAAT)
Nucleic acid amplification testing (NAAT) به دنبال نوعی ماده ژنتیکی از ویروس زیکا به نام RNA است NAAT. روش ارجح برای آزمایش عفونت ویروس زیکا در بیماران غیرباردار است که علائم آنها در هفت روز گذشته شروع شده است. یک نتیجه مثبت برای تایید عفونت بدون آزمایش های اضافی کافی است. یک نوع رایج از NAAT که در تشخیص عفونت ویروس زیکا استفاده می شود، آزمایش واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) است. این نوع آزمایش را می توان بر روی نمونه خون یا ادرار انجام داد.
آزمایش آنتی بادی
آزمایش آنتی بادی روش دیگری برای آزمایش عفونت ویروس زیکا است.
دو نوع آزمایش آنتی بادی وجود دارد که ممکن است برای تشخیص عفونت ویروس زیکا استفاده شود که هر دو با استفاده از نمونه خون انجام می شوند:
آزمایش ایمونوگلوبولین (IgM)
M آزمایش آنتی بادی IgM آنتی بادی های خاص زیکا را در خون تشخیص می دهد. Plaque reduction neutralization test (PRNT) آزمایش PRNT نوع متفاوتی از آنتی بادی را در خون شناسایی می کند که ویروس را خنثی یا غیرفعال می کند، به نام آنتی بادی خنثی کننده. هنگام آزمایش بیماران باردار، آزمایش NAAT و آنتی بادی به طور همزمان انجام می شود.
ویروس زیکا در بارداری
بسیاری از افراد باردار نگران انتقال ویروس زیکا به جنین خود هستند، زیرا ZIKV باعث میکروسفالی و سایر نقایص مادرزادی می شود. آزمایش عفونت ویروس زیکا قبل از بارداری مگر در موارد خاص توصیه نمی شود.
انجام تست ویروس زیکا
آزمایش ویروس زیکا از نمونه خون یا ادرار استفاده می کند. به ندرت ممکن است مایع آمنیوتیک که جنین را احاطه کرده است برای آزمایش از بیماران باردار جمع آوری شود.
قبل از آزمایش
قبل از آزمایش ویروس زیکا، مهم است که در صورت ابتلا به زیکا یا بیماری دیگری ناشی از Flaviviruses ویروس ها، از جمله عفونت دنگی(dengue)، بیماری چیکونگونیا (chikungunya)یا تب زرد، به پزشک خود اطلاع دهید.هیچ آمادگی خاصی برای خون گیری یا جمع آوری ادرار لازم نیست.
بیماری چیکونگونیا
Chikungunya (CHIKV) ویروسی است که از طریق نیش پشه به مردم سرایت می کند – به ویژه از طریق پشه Aedes aegypti و پشه Aedes albopictus. عفونت چیکونگونیا زمانی اتفاق می‌افتد که پشه مبتلا به ویروس، فردی را نیش بزند. ویروس از طریق تماس بدنی یا بزاق از فردی به فرد دیگر سرایت نمی‌کند، اگرچه انتقال خون ممکن است.
نتایج آزمایش
نتایج آزمایش ویروس زیکا ممکن است در گزارش آزمایش به صورت مثبت، منفی یا غیرقطعی ذکر شود.
نتیجه آزمایش مثبت
نتیجه آزمایش مثبت در آزمایش NAAT نشان می دهد که احتمالاً عفونت ویروس زیکا دارید.
نتیجه آزمایش مثبت در آزمایش آنتی بادی IgM به این معنی است که ممکن است عفونت ویروس زیکا داشته باشید، اما برای تأیید نتیجه، آزمایش PRNT بعدی لازم است.
نتیجه آزمایش منفی
نتیجه آزمایش منفی در آزمایش NAAT نشان می دهد که احتمالاً عفونت ویروس زیکا ندارید، اما این آزمایش نمی تواند به طور قطعی عفونت ویروس زیکا را رد کند. آزمایش آنتی بادی بعدی ممکن است برای تایید نتیجه منفی تست NAAT انجام شود.
نتیجه آزمایش منفی در آزمایش آنتی بادی IgM به این معنی است که هیچ مدرکی دال بر عفونت اخیر ویروس زیکا وجود ندارد.
اگر آزمایش شما غیرقطعی باشد به این معنی است که آزمایش شما قادر به تشخیص یا رد عفونت ویروس زیکا نبوده است. ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما احتمالاً شما را برای آزمایش‌های بیشتر بازمی‌گرداند.
اگر در مورد نتایج آزمایش خود سؤالی دارید، پزشک شما در بهترین موقعیت برای بررسی گزارش آزمایش شما، توضیح آن برای سلامتی شما و تعیین اینکه آیا آزمایشات بعدی ضروری است یا خیر، است.
نتایج آزمایش منفی کاذب
نتایج آزمایش منفی کاذب، که در آن فرد با وجود داشتن عفونت ویروس زیکا، نتیجه آزمایش منفی می‌دهد، ممکن است به دلیل آزمایش خیلی زود پس از عفونت رخ دهد. به عنوان مثال، ممکن است تا حدود یک هفته پس از شروع علائم عفونت، آنتی بادی در آزمایش آنتی بادی IgM یافت نشود.
نتایج مثبت کاذب
نتایج مثبت کاذب زمانی اتفاق می‌افتد که نتیجه آزمایش برای عفونت ویروس زیکا مثبت باشد در حالی که بیمار واقعاً این عفونت را نداشته باشد. این نتایج ممکن است هنگام استفاده از آزمایش آنتی بادی IgM رخ دهد، که ممکن است بین عفونت ویروس زیکا و عفونت ناشی از سایر فلاوی ویروس ها تمایز قائل نشود. به همین دلیل است که یک آزمایش PRNT خاص برای آنتی بادی های خنثی کننده زیکا همیشه برای تایید نتیجه مثبت تست آنتی بادی IgM استفاده می شود.
واکسن ویروس زیکا
در حال حاضر هیچ واکسن یا درمانی مورد تایید FDA برای ZIKV وجود ندارد.
ویروس زیکا در ایران
طبق مطالعه ای که در سال ۲۰۲۰ توسط سید حسن نیکوکار و همکارانش انجام شد، زیکا در ایران شناسایی نگردید، اما با توجه به گسترش گردشگری، سفر و تجارت به و از کشورهای آلوده به زیکا و آلوده به آئدس، آب و هوای مناسب و پیش‌بینی مساعد برای استقرار ناقلان آئدس، ایران ممکن است در معرض خطر تهاجم گونه‌های ناقل آئدس و بیماری هایی که حامل آنها هستند،قرار گیرد.
ویروس زیکا یک فلاوی ویروس منتقله از پشه است که عمدتاً از طریق نیش پشه های آلوده Aedes spp. منتقل می شود. انتقال همچنین می تواند از طریق شغل آزمایشگاهی و از راه های داخل رحمی، حین زایمان یا جنسی رخ دهد.
دوره کمون زیکا
طبق مطالعه Elisabeth R و همکارانش، در بین مسافران آلوده به ویروس زیکا که علامت دار می شوند، ۹۹٪ علائم را در عرض ۲ هفته پس از قرار گرفتن در معرض و ۵۰٪ در عرض یک هفته تجربه می کنند. افرادی که علائم آنها بیش از ۲ هفته پس از سفر ایجاد می شود و نتایج آزمایش عفونت اخیر ویروس زیکا مثبت است، باید از نظر روش های جایگزین انتقال (مثلاً انتقال جنسی) یا انتقال موضعی از طریق ناقل ارزیابی شوند.
بدون دیدگاه