آزمایش پروستات Free PSA

تشخیص

تست آنتی ژن اختصاصی پروستات. (PSA) طبیعی آن است که مقدار کمی PSA در خون باشد.
اما اگر سطوح بالاتری از این آنتی ژن در خون باشد، ممکن است نشان دهنده عفونت پروستات، التهاب، بزرگ شدن یا سرطان باشد. با انجام منظم تست PSA در مردان میانسال امکان تشخیص سرطان پروستات در مراحل اولیه افزایش می یابد و در این صورت امکان درمان موفق سرطان پروستات افزایش می یابد.البته آزمایشات مختلفی مرتبط با PSA وجود دارد که با نظر پزشک انجام می شوند و با انجام آنها امکان تفسیردقیق وضعیت بیمار فراهم می شود. آزمایش free PSA، PSA کمپلکس و PSA velocity از جمله آزمایشاتی است که می توان به آن اشاره کرد.

Percent-free PSAPSA به دو شکل عمده در خون وجود دارد. یک شکل به پروتئین های خون متصل است (“کمپلکس”)، در حالی که شکل دیگر آزاد (غیر متصل) گردش می کند. PSA free (%fPSA) که به عنوان نسبت PSA آزاد/کل (f/t PSA) نیز شناخته می‌شود، نسبت میزان گردش آزاد PSA در مقایسه با سطح کل PSA است.

تفسیر جواب آزمایش free PSA

%f PSA در مردانی که سرطان پروستات دارند کمتر از مردانی است که سرطان پروستات ندارند.اگر نتیجه آزمایش PSA شما در محدوده مرزی (بین ۴ تا ۱۰) باشد، ممکن است از %fPSA برای تصمیم گیری در مورد اینکه آیا باید بیوپسی پروستات انجام دهید استفاده شود. %fPSA کمتر به این معنی است که شانس شما برای ابتلا به سرطان پروستات بیشتر است و احتمالاً باید بیوپسی انجام دهید. بسیاری از پزشکان بیوپسی پروستات را برای مردانی که درصد PSA آزاد آنها ۱۰ درصد یا کمتر است، توصیه می‌کنند و توصیه می‌کنند که اگر بین ۱۰ تا ۲۵ درصد باشد، بیوپسی را در نظر بگیرند. استفاده از این  cutoffs اکثر سرطان‌ها را شناسایی می‌کند و به برخی از مردان کمک می‌کند از بیوپسی‌های غیرضروری اجتناب کنند. این آزمایش به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد، اما همه پزشکان موافق نیستند که ۲۵٪ بهترین نقطه برای تصمیم گیری در مورد بیوپسی است، و  cutoff ممکن است بسته به سطح کلی PSA تغییر کند.

PSA کمپلکس

این آزمایش مستقیماً مقدار PSA متصل به پروتئین‌های دیگر (بخشی از PSA که «آزاد» نیست) را اندازه‌گیری می‌کند. این تست را می‌توان به جای بررسی توتال و آزاد PSA انجام داد و می‌تواند همان مقدار اطلاعات را بدهد، اما کاربرد زیادی ندارد.

PSA velocity

یک آزمایش جداگانه نیست. این معیار سرعت افزایش PSA در طول زمان است. به طور معمول، سطح PSA با افزایش سن به آرامی بالا می رود. برخی تحقیقات نشان داده‌اند که در صورت ابتلای مردی به سرطان، این سطوح سریع‌تر افزایش می‌یابد، اما مطالعات نشان نداده‌اند که سرعت PSA برای یافتن سرطان پروستات مفیدتر از خود سطح PSA است. به همین دلیل، اکثر پزشکان از سرعت PSA به عنوان بخشی از غربالگری سرطان پروستات استفاده نمی کنند.

density PSA

تست PSA density که در کنار اندازه گیری PSA نیاز به سونوگرافی و بررسی حجم پروستات دارد.

تفسیر آزمایش free PSA/total PSA

سطوح بالاتر کل PSA و درصد کمتر PSA آزاد می تواند با خطر بالاتر سرطان پروستات مرتبط باشد.