آزمایش هپارین آنتی Xa
هپارین دارویی است که لخته شدن خون (ضد انعقاد) را مهار می‌کند و برای درمان افرادی که لخته‌های خون خطرناک (ترومبی) ایجاد کرده‌اند یا در معرض خطر بالایی برای ایجاد آن هستند، استفاده می‌شود.
این آزمایش به طور غیرمستقیم مقدار هپارین در خون فرد را با اندازه‌گیری مهار فعالیت فاکتور Xa، یکی از پروتئین‌های دخیل در تشکیل لخته خون (معروف به فعالیت ضد Xa هپارین )اندازه‌گیری می‌کند.
این آزمایش برای نظارت بر هپارین درمانی استفاده می شود تا اطمینان حاصل شود که فرد بدون ایجاد خونریزی اضافی، هپارین کافی برای ضد انعقاد دریافت می کند. از آنجایی که این آزمایش شامل یک تغییر رنگ واکنش شیمیایی (رنگ سنجی) است، به آن روش chromogenic anti-Xa یا سنجش anti-Xa، کروموژنیک نیز می‌گویند.
فاکتور Xa چیست
فاکتور Xa که به عنوان فاکتور انعقادی Xa نیز شناخته می شود، شکل فعال فاکتور X است که در انعقاد خون نقش دارد. فاکتور Xa یک سرین پروتئاز فعال است و بخشی از کمپلکس پروترومبیناز است. این کمپلکس تبدیل سریع پروترومبین به ترومبین را کاتالیز می کند. فاکتور Xa با هیدرولیز دو پیوند پپتیدی، پروترومبین، یک مولکول تک زنجیره ای را فعال می کند. پروتوترومبیناز یک کمپلکس آنزیمی متشکل از فاکتور Xa (آنزیم) و فاکتور Va (کوفاکتور) است که در حضور یون‌های کلسیم روی سطح سلولی جمع شده‌اند.
ایجاد لخته
لخته شدن خون یک پاسخ طبیعی به آسیب عروق خونی یا بافت است. این فرآیند پیچیده ای است که شامل فعال شدن و جمع شدن پلاکت ها در محل آسیب و شروع آبشار انعقادی، فعال سازی متوالی فاکتورهای انعقادی، پروتئین هایی است که لخته ایجاد می کند و رشد آنها را تنظیم می کند.شرایط مختلفی وجود دارد که می تواند باعث لخته شدن بیش از حد شود و منجر به تشکیل لخته های خون در وریدها و شریان ها شود.
برخی از نمونه ها شامل جراحی ها، )DVT ترومبوز ورید عمقی) و سایر اختلالات لخته شدن بیش از حد (اختلالات انعقادی بیش از حد) است. این لخته ها می توانند جریان خون را مسدود کرده و باعث آسیب بافت شوند. قطعات لخته خون نیز می توانند شکسته شده و به ریه ها بروند و باعث آمبولی ریه شوند. در زنان باردار، گاهی اوقات تشکیل لخته خون در جفت رخ می دهد و بر جریان خون نوزاد (جنین) در حال رشد تأثیر می گذارد و منجر به سقط جنین می شود.
هپارین
هپارین ممکن است برای پیشگیری یا درمان این شرایط لخته شدن بیش از حد (درمان ضد انعقاد) استفاده شود. هپارین از طریق اتصال به پروتئین آنتی ترومبین، با مهار فاکتورهای لخته شدن، به ویژه فاکتورهای Xa و) IIa ترومبین) در فرآیند لخته شدن اختلال ایجاد می کند.مولکول های هپارین در اندازه و فعالیت متفاوت هستند و سه نوع هپارین وجود دارد که ممکن است برای درمان استفاده شود:
هپارین استاندارد،
که معمولاً به عنوان هپارین شکسته نشده (UFH) شناخته می شود،
هپارین با وزن مولکولی کم (LMWH)
از محدوده باریکتری از مولکول های کوچکتر هپارین تشکیل شده است
Fondaparinux
فقط از بخش کوچکی از UFH تشکیل شده است
نتیجه آزمایش هپارین آنتی Xa چه چیزی را نشان می دهد
نتایج آنتی Xa هپارین باید در زمینه نوع هپارینی که فرد دریافت می‌کند UFH)، LMWH یا (fondaparinux، زمان جمع‌آوری نمونه و شرایطی که فرد تحت درمان است، ارزیابی شود. نتایج آزمایشگاه های مختلف ممکن است مشابه نباشند.
- به طور کلی، برای درمان با هپارین UFH، LMWH یا fondaparinux، اگر نتایج آزمایش در محدوده درمانی ثابت باشد و فرد از نظر بالینی خوب عمل کند – لخته، خونریزی بیش از حد یا عوارض دیگر نداشته باشد – دوز مناسب در نظر گرفته می شود.
- اگر نتیجه آنتی Xa هپارین بالا باشد، ممکن است فرد دوز بیش از حد مصرف کند و/یا دارو را با سرعت مورد انتظار پاکسازی نکند و ممکن است در معرض خطر خونریزی بیش از حد باشد.
- اگر نتیجه آنتی Xa هپارین کمتر از محدوده درمانی باشد، ممکن است لازم باشد دوز هپارین افزایش یابد تا از لخته شدن بیش از حد جلوگیری شود.
تاثیر هپارین بر PTT
هپارین – یک ضد انعقاد است و PTT را طولانی می کند .برای درمان ضد انعقاد، PTT هدف اغلب حدود ۱٫۵ تا ۲٫۵ برابر بیشتر از سطح قبل از درمان یک فرد است. PTT هنوز برای نظارت بر درمان استاندارد هپارین استفاده می شود. هنگامی که از دوزهای بسیار بالای هپارین استفاده می شود، همانطور که ممکن است در طی جراحی قلب باز رخ دهد، PTT حساسیت خود را از دست می دهد. لخته نخواهد شد در این سطح شدید ضد انعقاد، زمان انعقاد فعال (ACT) می تواند به عنوان یک ابزار نظارتی مورد استفاده قرار گیرد.
آنتی دوت هپارین
پروتامین دارویی است که برای معکوس کردن و خنثی کردن اثرات ضد انعقادی هپارین استفاده می شود. پروتامین آنتاگونیست خاصی است که ضد انعقاد ناشی از هپارین را خنثی می کند. پروتامین یک داروی مورد تایید FDA برای استفاده در خنثی کردن اثر هپارین شکسته نشده است. معمولاً برای خنثی کردن ضد انعقاد ناشی از هپارین پس از جدا شدن از بای پس قلبی ریوی استفاده می شود. هنگامی که دوز مناسب مصرف شود، این خنثی سازی خطر خونریزی بعد از عمل را کاهش می دهد.
آیا چیز دیگری هست که باید بدانم؟
به دلیل تفاوت در روش های مورد استفاده برای اندازه گیری هپارین آنتی Xa و در نتایج آزمایش تولید شده توسط آزمایشگاه های مختلف، نمونه هایی برای تکرار آزمایش آنتی Xa باید به همان آزمایشگاه ارسال شوند.
چه مدت باید درمان هپارین را دریافت کنم؟
درمان با هپارین شکسته نشده معمولاً برای دوره های کوتاه مدت برای کمک به درمان و جلوگیری از لخته شدن نامناسب استفاده می شود. زمانی که نیاز به ضد انعقاد طولانی مدت باشد، معمولاً از سایر درمان های دارویی مانند وارفارین استفاده می شود. یک استثنا در این مورد در دوران بارداری است، زمانی که هپارین ضد انعقاد ترجیحی است، اما نیاز به هپارین درمانی در این مورد معمولاً در حوالی زمان زایمان پایان می یابد. پس از زایمان، در صورت نیاز به ادامه درمان ضد انعقاد، پزشک ممکن است وارفارین یا هپارین با وزن مولکولی کم مانند انوکساپارین را در نظر بگیرد.
آیا باید به سایر ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی خود بگویم که هپارین دریافت می کنم؟
بله، این اطلاعاتی است که برای پزشکان مراقبت های بهداشتی هنگام ارزیابی یا تعیین گزینه های درمانی برای سایر شرایط مهم است.
بدون دیدگاه