سیستاتین

سیستاتین C

چه چیزی در حال آزمایش است؟

سیستاتین C یک پروتئین نسبتا کوچک است که در سراسر بدن توسط تمام سلول های حاوی یک هسته تولید می شود و در انواع مایعات بدن از جمله خون یافت می شود. تولید می شود، توسط کلیه ها از خون فیلتر می شود و با سرعت ثابتی تجزیه می شود. این آزمایش میزان سیستاتین C را در خون اندازه گیری می کند تا به ارزیابی عملکرد کلیه کمک کند.

سیستاتین C توسط گلومرول‌ها، خوشه‌هایی از رگ‌های خونی کوچک در کلیه‌ها که به آب، مواد محلول و مواد زائد اجازه می‌دهند از دیواره‌های آن‌ها عبور کنند، در حالی که سلول‌های خونی و پروتئین‌های بزرگ‌تر را حفظ می‌کنند، از خون فیلتر می‌شود. آنچه از دیواره‌های گلومرول‌ها عبور می‌کند، مایع صافی را تشکیل می‌دهد. از این مایع، کلیه ها سیستاتین C، گلوکز و سایر مواد را بازجذب می کنند. مایع و مواد زائد باقیمانده به مثانه منتقل شده و به صورت ادرار دفع می شود. سپس سیستاتین C بازجذب شده تجزیه می شود و به خون باز نمی گردد.

به سرعت فیلتر شدن مایع، نرخ فیلتراسیون گلومرولی (GFR) می گویند. کاهش عملکرد کلیه منجر به کاهش GFR و افزایش سیستاتین C و سایر معیارهای عملکرد کلیه مانند کراتینین و اوره در خون می شود. افزایش این سطوح به این دلیل اتفاق می‌افتد که کلیه‌ها قادر به فیلتر کردن صحیح خون با سرعت طبیعی نیستند و باعث تجمع آنها در خون می‌شود. از سوی دیگر، انتظار می‌رود که بهبود عملکرد کلیه منجر به افزایش GFR شود که باعث کاهش سیستاتین C، کراتینین و اوره می‌شود که در نتیجه کلیه‌ها قادر به پاکسازی مؤثر آنها از خون هستند.

هنگامی که کلیه ها به طور طبیعی کار می کنند، غلظت سیستاتین C در خون ثابت است. با این حال، با بدتر شدن عملکرد کلیه، غلظت شروع به افزایش می کند. این افزایش سیستاتین C با کاهش GFR اتفاق می افتد و اغلب قبل از کاهش قابل اندازه گیری عملکرد کلیه (GFR) قابل تشخیص است.

از آنجایی که سطوح سیستاتین C با تغییرات در GFR در نوسان است، علاقه به آزمایش سیستاتین C به عنوان یکی از روش‌های ارزیابی عملکرد کلیه وجود دارد. آزمایش‌هایی که در حال حاضر مورد استفاده قرار می‌گیرند شامل کراتینین، محصول جانبی متابولیسم عضلانی است که در خون و ادرار اندازه‌گیری می‌شود، نیتروژن اوره خون (BUN) و eGFR (تخمین GFR که معمولاً از سطح کراتینین خون محاسبه می‌شود). بر خلاف کراتینین، سیستاتین C به طور قابل توجهی تحت تأثیر توده عضلانی (بنابراین، جنس یا سن)، نژاد یا رژیم غذایی قرار نمی گیرد، که منجر به این ایده شده است که می تواند نشانگر قابل اعتمادتری برای عملکرد کلیه باشد و به طور بالقوه برای تولید دقیق تر استفاده می شود. تخمین GFR

در حالی که داده ها و ادبیات رو به رشدی وجود دارد که از استفاده از سیستاتین C حمایت می کند، هنوز میزانی از عدم اطمینان در مورد زمان و نحوه استفاده از آن وجود دارد. با این حال، آزمایش به طور فزاینده‌ای در دسترس‌تر می‌شود و گام‌هایی در جهت استانداردسازی کالیبراسیون نتایج سیستاتین C در حال انجام است.

سوالات رایج

چگونه استفاده می شود؟

آزمایش سیستاتین C ممکن است به عنوان جایگزینی برای کراتینین و کلیرانس کراتینین برای غربالگری و نظارت بر اختلال عملکرد کلیه در افراد مبتلا به بیماری کلیوی شناخته شده یا مشکوک استفاده شود. در موارد خاصی که اندازه گیری کراتینین ممکن است گمراه کننده باشد، بسیار مفید است.

به عنوان مثال، در افرادی که سیروز کبدی دارند، بسیار چاق هستند، سوءتغذیه دارند، رژیم گیاهخواری دارند، اندام هایشان قطع شده یا توده عضلانی آنها کاهش یافته است (سالمندان و کودکان)، اندازه گیری کراتینین ممکن است قابل اعتماد نباشد. از آنجایی که کراتینین به توده عضلانی بستگی دارد، ارزیابی عملکرد کلیه ممکن است در این افراد با توده بدنی بالا یا پایین غیرطبیعی دقیق نباشد. سیستاتین C تحت تأثیر توده بدن یا رژیم غذایی قرار نمی گیرد و از این رو نشانگر قابل اعتمادتری برای عملکرد کلیه نسبت به کراتینین است.

اندازه‌گیری سیستاتین C همچنین ممکن است در تشخیص زودهنگام بیماری کلیوی مفید باشد، زمانی که نتایج آزمایشات دیگر (eGFR، کراتینین یا آلبومین ادرار) ممکن است هنوز طبیعی یا مرزی باشد و فرد مبتلا ممکن است علائم کمی داشته باشد. در این مورد، پزشک ممکن است بخواهد وجود بیماری مزمن کلیوی را با اندازه‌گیری سیستاتین c تأیید کند.

محققان در حال بررسی سایر کاربردهای سیستاتین C هستند، مانند استفاده از آن به تنهایی یا در ترکیب با کراتینین خون برای تخمین میزان فیلتراسیون گلومرولی (GFR). یک مطالعه اخیر نشان داد که معادله ای برای eGFR که هم کراتینین و هم سیستاتین C را شامل می شود، دقیق تر از معادله ای است که از هر یک از این دو به تنهایی استفاده می کند و می تواند برای تایید بیماری مزمن کلیوی (CKD) در افراد مبتلا به eGFR نزدیک به ۶۰ مورد استفاده قرار گیرد. CKD. علاوه بر اختلال عملکرد کلیه، با افزایش خطر مرگ و میر، بیماری های قلبی عروقی و نارسایی قلبی در افراد مسن مرتبط است. این معادلات در حال حاضر قبل از اینکه به طور کامل در عمل بالینی اجرا شوند، در جمعیت های مختلف بیماران تایید می شوند.

در نهایت، تحقیقاتی وجود دارد که نشان می‌دهد سیستاتین C سریع‌تر از کراتینین به سطح نرمال بازمی‌گردد و می‌تواند برای ارزیابی عملکرد کلیه و شدت بیماری زمانی که GFR در بیماران بستری در بیمارستان بدحال در حال تغییر است، استفاده شود.

چه زمانی انجام داده می شود؟

سیستاتین C با تایید و تعریف مفید بودن آن، به ویژه به عنوان یک نشانگر اولیه و حساس برای بیماری مزمن کلیوی (CKD) در حال پذیرش است. ممکن است زمانی تجویز شود که فردی به یک بیماری شناخته شده یا مشکوک مبتلا باشد که بر عملکرد کلیه تأثیر می گذارد یا به طور بالقوه بر آن تأثیر می گذارد و سرعت تصفیه کلیه ناخالصی ها از خون را کاهش می دهد، یعنی نرخ فیلتراسیون گلومرولی (GFR).

ممکن است زمانی تجویز شود که یک پزشک از نتایج سایر آزمایش‌ها، مانند کلیرانس کراتینین یا کراتینین راضی نباشد، یا بخواهد اختلال اولیه کلیه را بررسی کند، به‌ویژه در افراد مسن یا در نوزادان بیمار، و/یا می‌خواهد نظارت کند. اختلال شناخته شده در طول زمان

تحقیقات برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد سیستاتین C به عنوان شاخص خطر بیماری کلیوی مرحله نهایی، نارسایی قلبی و مرگ ادامه دارد. مطالعات همچنین نشان داده اند که در جمعیت های مختلف، سیستاتین C ممکن است تخمین GFR را هنگامی که در معادله ای با کراتینین خون ترکیب شود، بهبود بخشد.

نتیجه این تست چه چیزی را نشان می دهد؟

سطح بالای سیستاتین C در خون با کاهش نرخ فیلتراسیون گلومرولی (GFR) و در نتیجه اختلال عملکرد کلیه مطابقت دارد.

از آنجایی که سیستاتین C در سراسر بدن با سرعت ثابتی تولید می شود و توسط کلیه ها حذف و تجزیه می شود، اگر کلیه ها به طور موثر کار می کنند و GFR طبیعی است، باید در سطح ثابتی در خون باقی بماند.

مطالعات اخیر نشان می دهد که افزایش سطح سیستاتین C ممکن است نشان دهنده افزایش خطر بیماری قلبی، نارسایی قلبی و مرگ و میر باشد.

آیا چیز دیگری هست که باید بدانم؟

اگرچه سیستاتین C در برخی افراد نسبت به کراتینین کمتر متغیر است و کمتر تحت تأثیر سن، توده بدن و رژیم غذایی قرار می گیرد، اما آزمایش کاملی نیست و می تواند تحت تأثیر تعدادی از داروها و سایر شرایط پزشکی قرار گیرد.

برخی از مطالعات افزایش سطح سیستاتین C را در ارتباط با سطوح بالاتر پروتئین واکنشی C (CRP) یا شاخص توده بدنی (BMI)، پرکاری تیروئید، مصرف استروئید، بیماری های بدخیم، HIV/AIDS، بیماری های روماتیسمی و برخی شرایط متابولیک مانند هیپرهموسیستئینمی گزارش کرده اند. (افزایش هموسیستئین). علاوه بر این، سایر مطالعات نشان می‌دهند که سیستاتین C می‌تواند از طریق مسیرهای غیرکلیوی، مانند روده، پاک شود و سطح آن در بیماران پیوند کلیه در نوسان است.

آیا می توان سیستاتین C را در ادرار من اندازه گرفت؟

نه. برخلاف کراتینین، سیستاتین C از فیلتر گلومرولی بازجذب می شود و سپس در کلیه ها متابولیزه می شود. در شرایط عادی، سیستاتین C در سطوح قابل تشخیص در ادرار یافت نمی شود.

eGFR چگونه محاسبه می شود؟

رایج ترین معادله مورد استفاده برای محاسبه eGFR، و معادله ای که در حال حاضر توسط بنیاد ملی کلیه (NKF) و دستورالعمل های KDIGO برای استفاده عمومی توصیه می شود، معادله CKD-EPI نامیده می شود. به کراتینین سرم (و/یا سیستاتین c سرم)، سن، و مقادیر تعیین شده بر اساس جنسیت و نژاد نیاز دارد. محققان همچنین در حال ارزیابی سودمندی انواع دیگر معادلات برای تخمین GFR هستند که آزمایش‌هایی مانند کراتینین، BUN و/یا سیستاتین C را ترکیب می‌کنند.

چگونه می توان GFR واقعی من را تعیین کرد؟

بهترین روش برای تعیین مستقیم نرخ فیلتراسیون گلومرولی (GFR) روشی به نام “کلیرانس اینولین” است. این شامل وارد کردن مایع حاوی مولکول نشانگر اینولین (نه انسولین) به وریدهای شما (IV – انفوزیون داخل وریدی) و سپس جمع‌آوری نمونه‌های ادرار زمان‌بندی شده در طی چند ساعت است. حجم ادرار یادداشت می شود و اینولین در هر نمونه اندازه گیری می شود تا امکان تعیین GFR فراهم شود. این آزمایش و سایر روش‌های تعیین GFR، مانند روش‌هایی که از نشانگرهای رادیواکتیو استفاده می‌کنند، به طور معمول سفارش داده نمی‌شوند و عمدتاً در محیط‌های تحقیقاتی انجام می‌شوند.