بیماری خود ایمنی
بیماری خود ایمنی از جمله بیماری هایی است که سیستم ایمنی به اشتباه به بدن فرد حمله می کند. به گونه ای که در بیماری خود ایمنی، سیستم ایمنی، بخشی از بدن مانند مفاصل یا پوست را به اشتباه خارجی تلقی کرده و پروتئین هایی به نام آنتی بادی را برای حمله به سلول های سالم می فرستد.

ارتباط سیستم ایمنی بدن و بیماری خود ایمنی

معمولا سیستم ایمنی تفاوت بین سلول های خارجی و خودی را تشخیص می دهد و در مقابل میکروب هایی مانند باکتری ها و ویروس ها از بدن دفاع کرده و تجمعی از سلول های جنگنده را برای مبارزه با آن ها می فرستد.

اما در برخی شرایط ، ممکن است سیستم ایمنی بدن در زمان مبارزه با بیماری ها، سلول های سالم بدن را به عنوان غریبه و عامل خارجی تشخیص دهد و در نتیجه شروع به حمله به آن ها نماید. بسته به نوع آن سلول یک بیماری خود ایمنی می تواند بر روی انواع بافت های بدن تاثیر بگذارد و نیز سبب رشد غیر طبیعی و تغییر در عملکرد آن بافت گردد.

نکته جالب توجه این جاست که شیوع این بیماری، در زنان دو برابر مردان است و برخی از بیماری های خود ایمنی در نژادهای به خصوص شایع تر هستند.

بیماری‌ های خود ایمنی می‌ توانند اندام‌ ها و بافت ‌هایی از جمله گلبول ‌های سرخ خون، عروق خونی، غده تیروئید، لوزالمعده، عضلات، مفاصل و پوست را درگیر کنند.

به طوری که  برخی از بیماری های خود ایمنی نظیر دیابت نوع 1، فقط یک اندام بدن را هدف قرار داده و  بیماری های دیگر مانند لوپوس اریتماتوس سیستمیک، تمام بدن را درگیر می کند.

بیماری های شایع خود ایمنی

تا کنون 14 نوع بیماری رایج خود ایمنی شناخته  شده است که عبارتند از :

دیابت نوع 1، سندرم شوگرن ، آرتریت پسوریاتیک، بیماری گریوز، بیماری آدیسون، رماتیسم مفاصل، ام اس، لوپوس اریتماتوس سیستمیک، بیماری التهاب روده، سندروم شوگرن، التهاب تیروئید هاشیموتو، میاستنی گراویس، واسکولیت خود ایمنی، کم خونی خطرناک، بیماری سلیاک

علائم اولیه بسیاری از بیماری های خود ایمنی، نظیر خستگی، بی حسی و خارش در دست و پا، دردهای عضلانی، تب، تورم و قرمزی، اختلال تمرکز، ریزش مو و دانه های پوستی مشابه هستند.

اما برخی از بیماری ها، علائم مخصوص به خود را نشان می دهند. به عنوان نمونه دیابت نوع ۱ باعث تشنگی شدید، کاهش وزن و خستگی شده یا بیماری التهابی روده باعث شکم درد، نفخ و اسهال می شود.

لازم به ذکر است درمان ها نمی توانند بیماری های خود ایمنی را به طور کامل درمان کنند اما می توانند آن را کنترل کرده و درد و التهاب ناشی از بیماری خود ایمنی را کاهش دهند.

درمان اصلی برای بیماری های خود ایمنی، مصرف دارو برای فرو نشاندن التهاب و واکنش ایمنی بیش فعال است و با مصرف داروهای تجویز شده، می توان علائم را به حداقل میزان ممکن رساند.

تست های تشخیصی بیماری های خود ایمنی

هیچ تستی به  تنهایی قادر به تشخیص بیماری های خود ایمنی نمی باشد. از این رو  پزشک باید با استفاده از ترکیبی از تست ها، مرور علائم و معاینه فیزیکی اقدام به تشخیص آن نماید.

در برخی مواقع  تست آنتی بادی ضد هسته (ANA) به عنوان یک تست اولیه، می تواند در تشخیص این بیماری به پزشک معالج کمک کرده و نتیجه مثبت آن، ابتلای احتمالی به یکی از این بیماری ها را نشان می دهد ، اما نوع دقیق آن یا ابتلای قطعی را تایید نمی کند. سایر تست ها هم بنابر نظر پزشک، آنتی بادی های خاص تولید شده در بیماری های خود ایمنی را مشخص خواهند کرد.