تفاوت آزمایشگاه تشخیص طبی و پاتوبیولوژی چیست؟
در حقیقت دو آزمایشگاه تشخیص طبی و پاتوبیولوژی در تشخیص و درمان بیماری‌ها نقش داشته و هر یک از آن‌ها وظایف منحصر به فردی را برعهده دارند. اما در یک نگاه دقیق‌تر باید گفت که آزمایشگاه تشخیص طبی، زیر مجموعه‌ای از آزمایشگاه پاتوبیولوژی است و به عبارت دیگر آزمایشگاه پاتوبیولوژی تشخیص اولیه در آزمایشگاه تشخیص طبی را تائید کرده و بسیار تخصصی‌تر از آن عمل می‌کند.
بنابراین در این مقاله به معرفی هر یک از آزمایشگاههای تشخیص طبی و پاتوبیولوژی می‌پردازیم و ضمن بررسی عملکردشان، تفاوت‌های هر دو را ذکر خواهیم کرد. تا انتها با ما همراه باشید.
آشنایی با انواع آزمایشگاه‌ها
در مجموع سه نوع آزمایشگاه تشخیص طبی، پاتولوژی و پاتوبیولوژی وجود دارد که البته آزمایشگاه پاتوبیولوژی از مجموع دو آزمایشگاه تشخیص طبی و پاتولوژی تشکیل شده است.
آزمایشگاه تشخیص پزشکی چیست؟
آزمایشگاه تشخیص طبی را می‌توان به عنوان زیربنای سیستم ارائه مراقبت‌های بهداشتی معرفی کرد. چرا که این آزمایشگاه‌ها نقش بسیار مهمی برای ایجاد سلامتی در بیمار برای تشخیص، پیشگیری و مدیریت بیماری دارند. نتایج آزمایشات انجام شده در آزمایشگاه تشخیص طبی بر تصمیمات سیستم مراقبت‌های بهداشتی تأثیر می‌گذارد در نتیجه برای سلامت و ایمنی بیماران از اهمیت بالایی برخوردار است.
آزمایشگاههای تشخیص طبی می‌توانند به عنوان یک مرکز مجزا و یا بخشی از یک بیمارستان و مرکز درمانی باشند و انواع آزمایش‌ها و روش‌های آزمایشگاهی برای کمک به پزشکان در تشخیص، نظارت، درمان و پیشگیری از بیماری در آن صورت گیرد.
آزمایشگاه تشخیص طبی در زمینه‌های مختلفی چون هماتولوژی، ایمونولوژی و میکروبیولوژی مشغول به فعالیت است. به همین دلیل در این محیط آزمایشگاهی از ابزارها و تجهیزات پیچیده ای استفاده می‌شود تا به کمک آن‌ها نیازهای افراد و پزشکان را جهت تشخیص بیماری‌ها و مشکلات ناشی از آن‌ها برطرف کند.
بخش‌های اصلی آزمایشگاه تشخیص طبی عبارتند از:
- بیوشیمی بالینی که در آن به تجزیه و تحلیل شیمیایی خون و سایر مایعات بدن می پردازد.
- میکروبیولوژی بالینی برای کشت و شناسایی میکروارگانیسم ها و تعیین حساسیت آنتی بیوتیکی
- هماتولوژی در راستای مطالعه سلول‌های خونی و تشکیل آن‌ها در سلامت و بیماری و بررسی عوامل و اختلالات انعقادی.
- هیستوتکنولوژی برای آماده سازی نمونه‌های بافت برای بررسی میکروسکوپی.
- انتقال خون برای گرفتن و آزمایش خون در راستای تعیین گروه خونی و مناسب بودن آن برای انتقال خون و تهیه فرآورده‌های خونی.
- سیتوتکنولوژی که میکروسکوپی اسلایدهای سلولی آماده شده برای شواهد ناهنجاری یا بیماری را بررسی می‌کند.
- ژنتیک بالینی برای تجزیه و تحلیل بافت بیمار برای تعیین وجود یک بیماری ژنتیکی از قبل موجود یا نئوپلاستیک.
کارشناسان آزمایشگاههای تشخیص پزشکی ممکن است تعدادی از فعالیت‌های مختلف را انجام دهند، یا ممکن است در یک زمینه خاص تخصص داشته باشند. در آزمایشگاههای بالینی هم، کارشناسان پزشکی با استفاده از تجهیزات و ابزارهای پیچیده، مایعات بدن، بافت و سایر مواد را جمع آوری کرده و سپس بر روی نمونه‌ها تجزیه و تحلیل می‌کنند تا یافته های طبیعی یا غیر طبیعی را مشخص کنند. البته تمامی آزمایشات انجام شده در این آزمایشگاه بر اساس دستوری است که از طریق پزشکان یا سایر پرسنل مراقبت‌های بهداشتی صادر می‌شود.
آزمایشگاه پاتولوژی
بسیاری از افراد آزمایشگاه پاتوبیولوژی را با آزمایشگاه پاتولوژی اشتباه می‌گیرند. در صورتی که پاتولوژی در لغت به معنای آسیب‌شناسی است و معمولا نمونه‌ها از نظر تغییرات و اختلالات ژنتیکی بررسی می‌شوند و بافت‌ها یا مایعات بدن از نظر میکروسکوپی مورد بررسی قرار می‌گیرند. در این آزمایشگاه، نمونه‌ها بر روی لام میکس می‌شوند و سپس نمونه‌ها زیر میکروسکوپ قرار داده شده تا بررسی‌های لازم انجام شوند.
این آزمایشگاه از بخش‌های مختلف علت شناسی، ریخت شناسی، مکانیسم شناسی و بالینی تشکیل شده است و به افراد متخصصی که در این آزمایشگاه کار می‌کنند، پاتولوژیست گفته می‌شود.
آزمایشگاه پاتوبیولوژی چیست؟
قبل از این‌که بخواهیم تعریفی از آزمایشگاه پاتوبیولوژی داشته باشیم، باید بگوییم که علم پاتوبیولوژی چیست؟
در واقع پاتوبیولوژی به شاخه‌ای از علم پزشکی گفته می‌شود که در آن ماهیت بیماری، علل، توسعه و پیامدهای آن مورد بررسی قرار می‌گیرد. بنابراین تجهیزاتی که در آزمایشگاه پاتوبیولوژی استفاده می‌شوند بسیار پیشرفته و پیچیده‌اند تا امکان تشخیص طبی و پاتولوژی را با هم فراهم کنند. پاتوبیولوژی همچنین می‌تواند بخشی از یک آزمایشگاه تشخیص طبی باشد.
در این آزمایشگاه شاهد حضور افراد متخصصی هستیم که باید بر روی نمونه‌هایی که از سایر آزمایشگاه‌ها برای آن‌ها ارسال می‌شوند، آزمایشات لازم را انجام دهند و تشخیص نهایی را گزارش دهند.
بنابراین آزمایشگاه پاتوبیولوژی یا بخش پاتوبیولوژی نسبت به آزمایشگاه تشخیص طبی کادر تخصصی تری دارد و فضا و در نهایت امکانات بیشتری در اختیار این بخش قرار می‌گیرد.
سخن آخر
یکی از مهم‌ترین مواردی که در هر آزمایشگاه با هر کاربردی باید در نظر گرفته شود، دقت بالا، استفاده از تجهیزات مدرن و به روز و محیط کاملا استریل شده است. تا در این‌راستا نتایج آزمایشات با دقت بالا و به درستی انجام شوند و در نهایت بر اساس نتایج صحیح آزمایشات، مراحل درمانی بیمار به درستی تشخیص داده شوند.
بدون دیدگاه